E-Ticarette Ödeme Yöntemleri

E-Ticarette ödeme yöntemleri incelediğimizde dijital cüzdan, kredi kartı, banka kartı, kapıda ödeme gibi bir çok yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemleri uzun süredir kullanılan yöntemler (klasik) ve teknolojinin gelişmesi ile birlikte ortaya çıkan yöntemler (güncel) olarak ikiye ayırmaktayız. Ödeme yöntemleri dünya çapında değerlendirildiğinde 2022 yılında %50 oranında dijital cüzdan kullanılmıştır. Daha sonra bunu %20 oranında kredi kartları izlemiştir (statista.com).

1.E-Ticarette Ödeme Yöntemleri- Klasik

Kredi Kartı

1950’li yıllarda Diners club ile başlayan kredi kartı yolculuğu Türkiye’de ilk kez 1968 yılında çıkartılmıştır. Modern ve pratik olarak olan görülen kredi kartı 2016 (son çeyrekte e-ticarette işlem miktarı 60 milyona yakın)-2022 (son çeyrekte işlem miktarı 540 milyona yakın) yılları arasında Türkiye’de %67 oranında e-ticarette işlemlerde kullanılmıştır.

Online ödeme sağlayıcısı olan şirketleri, hizmetlerinin güvenliği için kredi kartı, banka kartı ve diğer ödeme kartları (sanal kart vb.) bilgilerinin işlenmesi ve saklanması için gerekli olan kuralları içeren PCI DSS (Payment Card Industry Data Security Standard) yüksek güvenlik standardıyla sertifikalanmıştır. Bu şekilde siber güvenlik ihlallerinin önüne geçerek güvenliği optimize etmeyi amaçlamaktadırlar.

Kapıda Ödeme

Kapıda ödeme ürünün internet ortamında satın alınmasına olanak sağlayıp daha sonra ürün teslimatında ürünün ve kargo ücretinin tahsil edilmesi olarak tanımlanır. Hindistan gibi kredi ya da banka kartının kullanımının az olduğu ülkelerde yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. İşletmeler için en kritik noktası müşterinin ürünü almaktan vazgeçmesi nedeniyle ortaya çıkabilecek kargolama masraflarıdır. Müşteriler bu yöntemi güvenli olduğunu düşündüğü için kullanmaktadır. Fakat burada müşteriler için en önemli problem ise ürünün ve kargonun ücretini ödemeden paketi açamamalarıdır.

Havale/EFT Ödemeleri

Müşteri kendi hesabındaki parayı havale ile (aynı bankalar arasında para transferi işlemi) ya da EFT (elektronik fon transferleri) (farklı bankalar arasında para transferi işlemi) işlemi ile işletmelere gönderebilir. Burada işletmeler platformların komisyon oranını düşürmek amacıyla bu tarz ödeme yöntemlerini benimsemektedir.

Bu noktada A2A (Account to Account) yöntemi olarak bir çok yerde ele alınan yöntem hesaptan hesaba ödemeler olarak tanımlanarak kullanıcının banka hesabından başka bir banka hesabına para transferi yaparak ödeme işleminin gerçekleştirilmesidir.

2. E Ticarette Ödeme Yöntemleri – Güncel

Kripto Paralar

Şifreli paralar olarak da anılan kripto paralar belirli şifreler kullanılarak sanal cüzdanlardan çıkartılarak kullanılmaktadır. Kripto paralar çevrim içi perakedenciler tarafından daha yaygın kabul edilen dijital para birimidir. Örneğin; Bitcoin, Ethereum vb.

Örneğin; Japonya’nın Rakuten isimli alışveriş uygulaması kripto varlıkların rakuten cüzdan üzerinden sanal rakuten cash’e dönüştürülmesine olanak sağlayarak ürünlerin kripto ile satın alınmasına izin vermektedir. Bir dönem Elon Musk Tesla araçların satın alınmasında bitcoin isimli kripto paraların kullanılacağını duyurmuştu, daha sonra ise kripto paraların üretimi esnasında çok fazla enerji harcadıkları için ödeme yöntemini kabul etmeyeceğini açıklamıştır.

Dijital Cüzdanlar

Dijital cüzdanlar, e-cüzdanlar olarak da adlandırılmaktadırlar. fiziksel banka kartlarının ve kredi kartlarının (Apple Pay, Google Pay) dijital versiyonlarını depolamak veya doğrudan bankanıza veya kredi kartlarınıza bağlanan özel uygulamalar olarak çalışmak için kullanılıyor.  Dijital cüzdana kart bilgileri tanımlandıktan sonra karekod ya da NFC teknolojisi kullanılarak ödemeler gerçekleştirilebilir. Ek olarak kullanıcılar bu cüzdanlar üzerinden bütün harcamalar takip edilebilmektedir. Ayrıca biniş kartları, konser biletleri, sadakat kartları, kuponlar ve hediye kartları gibi şeyleri saklamak için de kullanılabilirler.

Bu noktada mobil cüzdanlar kullanılarak kredi kartı bilgilerini mobil cihazda depolar. Ayrıca alışverişlerini kimlik bilgileri ve kredi kartı bilgileri girmeden daha hızlı ve güvenli bir şekilde satın almalarını sağlar. Güvenlik nedeniyle hesap bilgilerinin korunması için teknolojik cihazlar kullanılarak fiziksel kartlardan ya da ödeme yöntemlerinden daha güvenli ödeme sağlamaktadır.

Sanal Kart

Kredi kartlarının numaralarının üçüncü şahıslar tarafından ele geçirilme riskinin yüksek oluşu sanal ortamda yeni bir ödeme aracı arayışını ortaya atmıştır. Sanal kartlar, kredi kartlarından farklı olarak kullanıcının banka hesabına bağlı olan ve üzerinde güvenlik numarası bulunan fakat fiziksel varlıkları olmayan sadece internet alışverişleri için kullanılan kredi kartları olarak tanımlanabilir. Bu kartlarda kullanıcılar limitlerini değiştirebilmektedir. Bu şekilde riskler en aza indirilmektedir.

Bu konu ile ilgili Ahlaki etik yazımızı inceleyebilirsiniz.